your favourite jobs
clear list
Eind 2024 organiseerde YouConnect een workshop “Legal x AI” in het prachtige Maison de la Poste in Tour & Taxis, Brussel. Een aantal leidinggevenden van inhouse legal teams werden uitgenodigd om samen een aantal discussies over AI aan te gaan. Op hetzelfde moment vond ook de workshop “HR x AI” plaats. Meer daarover lees je hier.
AI evolueert snel en biedt ongekende kansen, maar roept ook verschillende vragen op. Terwijl Belgische AI-start-ups de aandacht trekken van grote spelers, lijkt de impact binnen juridische teams voorlopig beperkt te blijven.
Na de eerste fascinatie en AI-experimenten stonden we met een aantal leidinggevenden van inhouse legal teams stil bij de stand van zaken in hun organisaties, de huidige uitdagingen en de mogelijkheden.
We delen graag met jullie de belangrijkste inzichten.
AI en de impact op de samenstelling van legal teams
Velen vragen zich af of het stijgend gebruik van AI ook in juridische teams een impact hebben op het aantal jobs, en of deze teams zich anders organiseren.
Tijdens de workshop bleek dat de meesten verwachten dat AI-tools juristen niet zullen vervangen, maar hen zullen ondersteunen. AI is vooral een oplossing om repetitieve en administratieve taken deels over te nemen, zoals het verwerken van grote hoeveelheden data, contractanalyse, en het opstellen van standaarddocumenten.
AI zal volgens de deelnemers niet leiden tot een sterke inkrimping van legal teams, behalve mogelijk bij grotere teams. Dit komt doordat de steeds complexer wordende regelgeving en de groeiende complianceverplichtingen ervoor zorgen dat juristen onmisbaar blijven.
AI zal legal teams bovendien toelaten zich meer te kunnen richten op zaken zoals projectbeheer, het vervullen van een strategische rol als business partner en verdere specialisatie in complexe juridische domeinen. De deelnemers verwachten dat het gebruik van AI de juristen zal helpen hun focus te verschuiven naar taken met een hogere toegevoegde waarde.
Hoewel er werd gesteld dat er waarschijnlijk meer nood zal zijn aan seniors dan aan juniors, hoeven de laatsten niet meteen te vrezen voor hun positie. Integendeel: juniors kunnen juist een cruciale rol spelen in de implementatie en het gebruik van AI-tools binnen legal teams. Hun vaak goed ontwikkelde digitale competenties maken hen bij uitstek geschikt om drivers te zijn binnen de organisatie om AI-tools te gebruiken en te implementeren.
Een interessante vergelijking werd gemaakt met de evolutie van digitale vaardigheden zoals kennis van het Office-pakket. Wat vroeger een opvallend pluspunt was op een CV, is inmiddels een basisvereiste geworden. Op dezelfde manier kan vaardigheid in het werken met AI-tools uitgroeien tot een standaardverwachting in de juridische sector. Legal leaders zullen bij het samenstellen van hun team moeten letten op vaardigheden zoals tech-savviness, IT, legal operations en kritisch denken.
AI-tools zullen de juridische sector ongetwijfeld verder transformeren. Hoewel ze kunnen leiden tot een lichte herstructurering van legal teams, bieden ze vooral kansen om de rol van juristen te verrijken en efficiënter te maken. Legal teams zullen zich aanpassen door te focussen op strategische en specialistische taken, terwijl juniors een sleutelrol kunnen spelen in de adoptie van AI-technologie.
AI en het beroep op externe consultants
De opkomst van AI-tools roept ook de vraag op of legal teams minder budget zullen moeten spenderen aan externe consultants, zoals bijvoorbeeld advocaten.
De verwachting is inderdaad dat AI legal teams in staat zal stellen om bepaalde zaken intern op te nemen, die voorheen vaak werden uitbesteed aan externe consultants. Legal teams kunnen door AI-tools de afhankelijkheid van externe consultants in bepaalde domeinen verkleinen en efficiënter met het beschikbare budget omgaan.
Bovendien vinden sommigen dat advocatenkantoren, die op hun beurt eveneens AI zullen inzetten om hun taken efficiënter uit te voeren, hen niet dezelfde tarieven mogen doorrekenen als voorheen aangezien veel minder tijd nodig is om hetzelfde werk te finaliseren.
Of dit effectief tot een kostenbesparing zal leiden is minder zeker. Enerzijds zal het gebruik en de implementatie van AI-tools ertoe leiden dat andere externe consultants gespecialiseerd in technologie zullen moeten worden ingeschakeld(die men voorheen niet nodig had). Anderzijds maken advocatenkantoren kosten voor AI-tools, die zij waarschijnlijk doorrekenen aan cliënten. Hoewel minder uren nodig zijn voor bepaalde taken, kunnen de kosten per uur stijgen door de investeringen in technologie en training.
De impact van de toenemende wet- en regelgeving zoals de AI Act, NIS2 en DORA
De digitalisering gaat gepaard met tal van nieuwe regelgeving, van de GDPR in 2018 tot de recente AI-act. Dit heeft uiteraard een impact op bedrijven, en zeker op de juristen van het bedrijf, die hun workload hierdoor zien vermeerderen, vooral in de roll-out fase en het compliance luik.
De impact van deze regelgeving verschilt sterk per sector en bedrijfsomvang. Grote ondernemingen, vooral in streng gereguleerde sectoren zoals de financiële dienstverlening, worden vaker geviseerd, maar beschikken doorgaans over meer middelen om hiermee om te gaan. Kleinere bedrijven vallen niet altijd binnen het toepassingsgebied, maar wanneer dit wel het geval is, wegen de kosten van implementatie vaak heel zwaar. Dit maakt het een uitdaging om het management ervan te overtuigen compliance tot een prioriteit te maken.
Hoewel vaak gevreesd wordt dat de strenge(re) Europese regelgeving een competitief nadeel vormt ten opzichte van de VS en Azië, zien deelnemers dit niet altijd zo. Door uniforme standaarden op te leggen aan alle spelers die actief zijn op de Europese markt, wordt een gelijk speelveld gecreëerd. Dit biedt Europese bedrijven de kans om zich te onderscheiden door kwaliteit en betrouwbaarheid.
Gebruik van AI-tools in juridische teams
De deelnemers zijn het erover eens dat AI-tools hun meerwaarde kunnen hebben in Legal teams, maar dat menselijke interactie noodzakelijk zal blijven. AI-tools zullen namelijk de context (onderneming, economische realiteit, maatschappelijk,…) niet op hetzelfde niveau in overweging kunnen nemen als een bedrijfsjurist en ook het idee om complexere juridische vraagstukken aan AI-tools overlaten zijn de deelnemers niet genegen.
AI-tools worden vandaag vooral gebruikt als eerste aanzet, vertaling of inspiratie bij het uitvoeren van juridische taken, zoals het opstellen van documenten of het analyseren van grote hoeveelheden data. De ervaringen van de deelnemers waren tot nu toe gemengd – niet elke tool geeft een sterke indruk. Dankzij de tijd die juristen hierdoor sparen, kunnen ze zich meer richten op complexe en strategische dossiers. Dit draagt eveneens bij aan een hogere jobtevredenheid en maakt de functie aantrekkelijker.
Het is belangrijk om te onthouden dat de kwaliteit van de output van AI-tools sterk afhangt van de input die juristen geven. Training in het schrijven van goede prompts is daarom cruciaal.
De rol van legal bij de implementatie van AI-tools in een organisatie
Bedrijven zijn volop bezig om te onderzoeken welke AI-oplossingen doorheen alle departementen kunnen worden gebruikt. Over de rol van Legal hierbij zijn de meningen verdeeld. Volgens sommigen is het belangrijk dat Legal betrokken is bij elke beslissing om een AI-tool te gaan gebruiken binnen een organisatie, anderen waren dan weer van mening dat Legal hier louter een adviserende rol speelt.
De eerste groep wijst vooral op de gevaren door het gebruik van AI-tools. Zo kunnen bepaalde AI-tools in strijd zijn met bepaalde wetgeving of omwille van ethische redenen niet wenselijk zijn. Legal is volgens hen het best geplaatst om die beoordeling te maken en bijgevolg een belangrijke rol te spelen in het beslissingsproces.
De tweede groep is van mening dat legal louter een adviserende rol moet vervullen. De uiteindelijke beslissing over de inzet van AI-tools ligt volgens hen bij andere interne stakeholders, zoals het IT-departement, het cybersecurityteam, of de business units zelf. In deze visie is de verantwoordelijkheid voor de implementatie en het gebruik van AI-tools breder gedeeld binnen de organisatie.
Wat de precieze rol van Legal ook is, er is consensus dat een compliance check essentieel is bij de implementatie van AI-tools. Legal moet de naleving van wet- en regelgeving controleren en erop toezien dat de gebruikte tools voldoen aan ethische en juridische standaarden.
Legal kan hier een breder kader bieden door het opstellen van richtlijnen, vuistregels, en policies die duidelijkheid scheppen over hoe om te gaan met AI-tools binnen de organisatie. Een AI-beleid (iets wat momenteel nog bij veel bedrijven ontbreekt) kan bijdragen aan governance en biedt een basis voor trainingen en mentoring.
Implementatie van AI-tools blijft echter een multidisciplinair proces. Naast legal spelen IT- en cybersecurityteams een sleutelrol, vooral wanneer AI-tools een grote impact hebben op vertrouwelijke informatie of dataverwerking. In sommige organisaties bestaat er zelfs al een AI-council waarin afgevaardigden van IT, legal en andere afdelingen samenwerken om AI-gerelateerde uitdagingen te bespreken.
Wil jij in de toekomst ook op de hoogte worden gehouden van onze exclusieve events voor leidinggevenden? Stuur jouw contactgegevens dan door naar mijn collega Stéphanie op stephanie.verhaegen@youconnect.be.
MeetDistrict Spectrum/Madou
Avenue Bischoffsheim 15 - 1000 Brussels
MeetDistrict The Link
Posthofbrug 6/8 - 2600 Antwerp
Main office
Nederkouter 124 - 9000 Ghent
Burotel
Rue du Congrès 35 - 1000 Brussels