Hoe ga je als leidinggevende om met de invasie in Oekraïne?

De 21e dag oorlog is het vandaag. 21 dagen van bruut geweld met verschrikkelijke gevolgen. Misschien heb je familieleden of vrienden voor wie deze oorlog hun nieuwe realiteit is. Collega’s op wiens families deze oorlog een rechtstreekse impact heeft.Minstens zijn er mensen in je team die wat er vandaag gebeurt, angstig bekijken en misschien zelfs in meerdere of mindere mate verlamt.

En jij – wat doe jij?

Lees jij bij het wakker worden meteen alle nieuwe ontwikkelingen en blijf je stand-by voor meldingen? Ik doe dit, of liever ik deed dit, pakweg de eerste 7 dagen na de Russische aanvallen. Nu al veel minder. Uit zelfbehoud, moet ik bekennen. Want ik wist me er niet echt raad mee. Het koortsachtig volgen van elke centimeter actie in de oorlogszone, evolueerde naar het bekijken van de samenvatting in het avondjournaal. En dan, zo rond de 12e dag, deed ik ook dat niet meer elke dag. En dat voelde even wat beter.

Anderzijds, vrolijk word je er niet van. Van het besef dat je begint weg te kijken om je minder slecht te voelen.

Maar hoe doe je dan het juiste, vroeg ik me af. Hoe leef je verder en doe je je werk zonder weg te kijken van de beelden over de oorlog? Een moeilijk evenwicht en een ethische vraag die ik besprak met mijn collega’s. Hoe ga je door met “business as usual” terwijl er een oorlog woedt waar burgers worden gedood op pakweg 1600 km van je kantoor? Dat voelt fout.

En niet alleen bij mij.

Waarom begonnen we anders met zijn allen een disclaimer te gebruiken, die het verderzetten van onze gewone activiteiten moet verantwoorden? Auteur Christophe Vekeman spreekt in zijn column van 12 maart in dS Weekblad over “een golf van betrekkelijkheid die ons overspoelt” en die zelfs naar boven komt bij voetbalverslaggeving. “Geweldige match, maar mogen we dit wel zeggen in het licht van Oekraïne?” Families die op reis vertrekken en melden dat het niet comfortabel voelt om vakantie te vieren, wetende wat er aan de hand is in Marioepol, Kyiv en Lviv. Een expliciete verontschuldiging lijkt het, om verder te gaan met ons gewone leven.

Ieder van ons reageert anders, afhankelijk van de effectieve gevolgen die deze oorlog op ons heeft.Om geraakt te worden door Poetins acties en de Europese sancties erop volgend, hoef je echter geen verwanten te hebben in de frontlinies. Uiteraard is dat het allerergste. Families op de vlucht, moeders en vaders uit elkaar getrokken, kinderen ontheemd, vluchtelingen die het leven laten in bombardementen.

Maar we mogen gerust luidop zeggen dat ook in ons land de impact bijzonder tastbaar is. Zelfs zonder één vriend of familielid in de oorlogszone. Deze crisis brengt ook hier een mentale druk met zich mee en een ongewone cocktail van solidariteit en angst. En dat is voor heel wat collega’s destabiliserend.

Tijdens de opeenvolgende corona-golven leerden we het belang kennen van regelmatige welzijns-check-ins. Een aantal managers maakte hier echt het verschil en hielp teams en medewerkers om zich mentaal boven water te houden en zelfs hun weerbaarheid te versterken. Door ditmaal de gevolgen van de berichtgeving over de Oekraïne-crisis te agenderen en te bespreken, kunnen leidinggevenden opnieuw een belangrijke rol spelen.

Zij kunnen terug het verschil maken door zich kwetsbaar op te stellen en houvast te bieden. Door ruimte te geven om bezorgdheden te delen en, niet in het minst, door te benoemen dat het OK is om je focus te verliezen bij alweer een vreselijk bericht. En door samen te overleggen wat je als team kan doen om elkaar te helpen.

Dat hebben wij alvast gedaan en ik merk dat het een zekere mate van rust brengt. We blijven alert voor de gevolgen van de berichten op elk van ons en houden het bespreekbaar.

En jij, hoe ga jij hier als leidinggevende mee om?

Birgit De Smedt, 
YouConnect | partners for Legal & HR Talent

Als je tot concrete actie wil overgaan, stort op Oekraine 12-12. Elke bijdrage is van belang.